Y TẾ TƯ NHÂN: 15 NĂM MỘT CHẶNG ĐƯỜNG – KỲ 1 – Phùng Thắm

Vietnam Carenet: Tài Liệu 2012

Hệ thống y tế tư nhân đã trải qua 15 năm hình thành và phát triển. Các cơ sở y tế tư nhân đã và đang đạt được những thành công nhất định, cùng với hệ thống y tế công, y tế tư nhân đã chia sẻ trách nhiệm chăm sóc sức khỏe người dân, và đóng góp tích cực cho ngành y tế. Tuy nhiên, hiện tượng nhiều cơ sở y tế tư nhân đang gặp khó khăn trầm trọng, đối diện với nguy cơ không còn duy trì được hoạt động, điển hình, thành phố Hồ Chí Minh có 4 bệnh viện tư nhân đã thay đổi phần lớn hoặc thay đổi hoàn hoàn chủ sở hữu, bên cạnh đó, nhiều phòng khám đa khoa đã sang nhượng hoặc đóng cửa. Trong tình hình khó khăn chung, các cơ sở y tế tư nhân đang chịu tác động tiêu cực của tình trạng suy thoái kinh tế kéo dài. Đồng thời, tình trạng xấu của một số cơ sở cũng là hệ quả của nhiều năm hoạt động kém hiệu quả, vấn đề này cần được phân tích để rút ra những bài học kinh nghiệm về sau.

Trong khi tình trạng quá tải tại các bệnh viện công chưa được giải quyết thì công suất tại các bệnh viện tư vẫn còn thấp dù có những nỗ lực marketing. Với một tỷ lệ rất nhỏ thẻ BHYT đăng ký tại các cơ sở y tế tư nhân, hệ thống y tế tư nhân chưa sẵn sàng để bắt nhịp xu hướng BHYT toàn dân, và rào cản về chi phí đã hướng người dân tiếp tục lựa chọn cơ sở y tế công lập, và rõ nét nhất trong giai đoạn lạm phát cao và thất nghiệp gia tăng. BHYT toàn dân đã và đang đi vào cuộc sống ngày càng sâu rộng, sự dịch chuyển từ cách thức chi trả bằng tiền túi hoàn toàn sang cách thức chi trả thông qua cơ quan BHYT đã làm giảm doanh thu dịch vụ, thay đổi cơ cấu doanh thu và thay đổi dòng tiền tại các cơ sở y tế tư nhân. Cuối năm 2011, trong số các giải pháp chống quá tải của ngành y tế, đặc biệt các giải pháp do Sở Y Tế thành phố Hồ Chí Minh chủ trì, hầu như không có sự tham gia của bất kỳ bệnh viện tư nhân nào, điều này cũng phản ánh có một rào cản trong phối hợp y tế công và tư.

Cơ sở y tế tư nhân thường chú trọng vào giải pháp ngắn hạn để thích nghi với nhân sự thay đổi, đặc biệt tại các phòng khám đa khoa, các chế độ, chính sách dành cho người lao động chưa được thực hiện một cách cơ bản. Bên cạnh đó, ngoài các tiêu chuẩn về giờ giấc làm việc, nề nếp, tác phong, . . . các cơ sở y tế tư nhân còn thiếu các công cụ để đo lường hiệu quả công việc, mức độ hoàn thành công việc của người lao động để từ đó lập và thực hiện chế độ khen thưởng và kỷ luật một cách xác đáng. Công tác đào tạo hầu như chỉ được chú trọng tại một số bệnh viện như: bệnh viên Tâm Đức, Quốc Tế Phụ Sản, Mắt, . . . phần lớn bệnh viện tư nhân tuyển dụng y bác sĩ từ các cơ sở y tế công hoặc từ các cơ sở y tế tư nhân khác. Mối quan hệ lao động hầu như ít ràng buộc, hiện tượng thôi việc rất phổ biến, đặc biệt tại các cơ sở mới thành lập, nhân sự chuyên môn rất biến động.
Mặc dù thiết bị và máy móc tại các cơ sở y tế tư nhân được trang bị cũng dựa trên phân tuyến kỹ thuật, tuy nhiên có sư linh hoạt theo nhu cầu thực tế và nhân lực của cơ sở. Do đó, một số phòng khám, một số bệnh viện tư đầu tư máy móc vượt trội hơn phân hạng. Nguồn gốc và chất lượng kỹ thuật của máy móc tại các cơ sở y tế tư nhân cũng là một vấn đề phải được quan tâm, cần được kiểm định để đảm bảo độ chính xác trong chẩn đoán bệnh.

Các cơ sở y tế tư nhân có kế thừa sự vận hành của y tế công, nhưng sự khác biệt trong cơ cấu và số lượng nhân sự, mục tiêu hoạt động, do vậy việc áp dụng không thể rập khuôn. Phần lớn các cơ sở y tế tư nhân thiếu các quy trình nội bộ: quy trình chuyên môn, quy trình nghiệp vụ và quy trình phối hợp giữa các khoa, phòng, ban. Sự vận hành chủ yếu dựa trên kinh nghiệm, thói quen, và như vậy cách thức thực hiện công việc rất phụ thuộc vào cá nhân, đồng nghĩa với cá nhân hóa công việc và cơ sở y tế gặp khó khăn khi nhân sự thay đổi. Phác đồ chuyên môn là phổ biến trong toàn ngành và dễ dàng cập nhật, trong khi không phải cơ sở nào cũng chú trọng xây dựng. Một số cơ sở y tế tư nhân đã nhận thức rõ các quy trình và phác đồ chuyên môn là cần thiết, là không thể thiếu trong việc đảm bảo và nâng cao chất lượng chuyên môn và chất lượng dịch vụ, chúng phải được thiết kế dựa trên các chuẩn mực của ngành và từ thực tế công việc, đồng thời phù hợp với phân công phân nhiệm, cơ cấu tổ chức, tình hình hoạt động thực tế của cơ sở nhưng các cơ sở vẫn gặp khó khăn trong việc thiết lập chúng. Sự thiếu các quy trình cho thấy các cơ sở y tế còn thiếu chiều sâu trong quản lý chất lượng chuyên môn cũng như tối ưu sự hài lòng của khách hàng.

Bất kỳ cơ sở y tế tư nhân nào cũng muốn nâng cao chất lượng chuyên môn và chất lượng dịch vụ nhưng đã bị hạn chế vì rào cản về nhân lực, đầu tư máy móc thiết bị và hệ thống quy trình nội bộ. Đến thời điểm này, có thể nói rằng hệ thống y tế tư nhân vượt trội về chất lượng dịch vụ so với y tế công nhưng chất lượng chuyên môn so với y tế công thì vẫn chưa thể khẳng định.

Vấn đề quản trị tài chính kế toán của cơ sở y tế tư nhân còn nhiều vấn đề nên được giải quyết có chiều sâu. Chỉ duy nhất bệnh viện Tâm Đức có cáo báo cáo tài chính liên tục đến năm 2011, bệnh viện Triều An đã không còn công bố báo cáo tài chính rộng rãi trên các phương tiện truyền thông đại chúng năm 2010, 2011. Bệnh viện Hoàn Mỹ và các cơ sở y tế hoạt động theo loại hình công ty cổ phần hầu như không thấy báo cáo tài chính nào phổ biến trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Phần lớn các cơ sở y tế tư nhân thuộc loại hình công ty TNHH chưa quan tâm đến công tác kiểm toán và có một khoảng cách lớn giữa giá trị sổ sách và giá trị thực tế. Và khi khắc phục các số liệu chênh lệch trong quá khứ thì công ty phải tốn nhiều thời gian và công sức chỉ để hợp thức hóa trong nội bộ. Cách thức này có lợi trong ngắn hạn nhưng trong dài hạn chính điều này đã làm hạn chế sự phát triển khi kêu gọi đầu tư, huy động vốn, vay vốn, mở rộng quy mô, cổ phần hóa, xác định tài sản thương hiệu, ảnh hưởng đến vị thế và uy tín của công ty trong đối với pháp luật và xã hội.

Tháng 3/2012

Tác giả: Bs Ths Phùng Thị Hồng Thắm

Bài viết tiếp theo
Y Tế Tư Nhân: 15 Năm Một Chặng Đường - Kỳ 2


------------------------------------------------------------------------------------
LẬP DỰ ÁN PHÒNG KHÁM ĐA KHOA (PHIÊN BẢN 2)
------------------------------------------------------------------------------------