24/10/2017 – Blogs of Prof. John Vu, Carnegie Mellon University
– This article is translated into Vietnamese by Ngo Trung Viet with the English
originals followed.
Theo một khảo cứu mới, trong vòng năm năm tới, quãng 68% các công
tti sẽ áp dụng các công nghệ như Thông minh nhân tạo (AI), Học máy, Thực tại ảo
(VR) và Robotics để giảm chi phí và tăng lợi nhuận. Nhiều người điều hành hàng
đầu biết rằng họ phải đầu tư vào công nghệ nếu không sẽ có nguy cơ bị loại bỏ bởi
đối thủ cạnh tranh của họ. Nhưng vấn đề là làm sao thay đổi nhanh chóng khi nhiều
người trong số họ không quen thuộc với những công nghệ mới này?
Năm ngoái, khi tham dự một cuộc hội nghị ở châu Á, một quan chức
điều hành hỏi tôi: “Điều chúng tôi cần là hiểu những công nghệ này và làm sao
chúng giúp cho chúng tôi đạt tới ích lợi.” Người khác hỏi: “Liệu Thông minh
nhân tạo (AI) là thực hay hư? Tất cả chúng tôi đều nghe nói về cuộc cách mạng
công nghiệp thứ tư, nhưng thật khó phân biệt “cường điệu” và “sự kiện.” Chúng
tôi cần câu trả lời đơn giản.”
Tôi giải thích: “Có nhiều giải thích khác nhau. Người hàn lâm có
cách nhìn khác hơn nhà tư vấn kĩ thuật, và quan chức chính phủ thấy nó khác với
người chủ doanh nghiệp. Cuộc cách mạng công nghiệp thứ tư có thể được giải
thích như hợp lưu của nhiều công nghệ mà sẽ làm thay đổi nhiều thứ. Cứ tưởng tượng
mọi công nghệ đang được dùng một cách tách rời, bây giờ được kết nối lại với
nhau với sức mạnh xử lí khổng lồ và tốc độ lớn làm thay đổi mọi thứ. Cuộc cách
mạng này có ba yếu tố then chốt: Tốc độ (tăng tốc theo hàm mũ), Phạm vi (mọi
ngành công nghiệp đều sẽ bị tác động) và Chiều sâu (mọi nước, mọi mức độ) và đó
là lí do tại sao nó là phân biệt với ba cuộc cách mạng trước. Cuộc cách mạng
công nghiệp thứ nhất là về việc tạo ra động cơ hơi nước và thiết bị cơ khí để cải
tiến năng suất cơ xưởng. Nó tác động chủ yếu vào các công ti chế tạo. Cuộc cách
mạng công nghiệp thứ hai là về phát minh ra điện và sản xuất số lớn dùng dây
chuyền lắp ráp. Nó tác động chủ yếu tới các nước công nghiệp. Cuộc cách mạng
công nghiệp thứ ba là về điện tử và việc tạo ra công nghiệp máy tính. Nó tác động
lên nhiều nước nhưng không phải tất cả. Tuy nhiên, cuộc cách mạng công nghiệp
thứ tư là tổ hợp của nhiều công nghệ để tác động lên mọi thứ, mọi nước, mọi mức
độ, và nó xảy ra một cách toàn cầu và với tốc độ chưa hề có trước. Nó đang xảy
ra bây giờ ở một số chỗ, nó có thể chưa xảy ra trên toàn thế giới, vì một số nước
bị tác động nghiêm trọng hơn các nước khác. Tuy nhiên, mọi nước và mọi thứ sẽ sớm
bị kéo vào trong xoáy lốc này.”
Một quan chức điều hành hỏi: “Tôi biết về robots và tự động hoá
nhưng chúng thuộc vào cuộc cách mạng công nghiệp thứ ba hay thứ tư? Tôi cần ví
dụ về vận tốc, phạm vi và chiều sâu.”
Tôi giải thích: “Để chúng ta nhìn vào một trường hợp đơn giản:
Uber, công ti khởi nghiệp tác động đến toàn thể ngành công nghiệp vận tải. Công
ti này đang phá huỷ công nghiệp taxi truyền thống. Nó sẽ sớm thay đổi công nghiệp
xe tải và tác động lên mọi công ti vận tải (Phạm vi). Công ti này không sở hữu
một chiếc xe nào, nhưng nó có hàng triệu xe sẵn có cho vận tải (Chiều sâu).
Uber là một ví dụ về sự hợp lưu của nhiều công nghệ và kinh doanh để đột phá
công nghiệp vận tải, và nó đang lan toả khắp thế giới (Tốc độ và Chiều sâu).
Công ti này chỉ bắt đầu quãng năm năm trước, nhưng tác động của nó đã có thể được
cảm thấy ở nhiều nước. Nếu ông nhìn vào cuộc cách mạng công nghiệp thứ nhất, phải
mất hơn một trăm năm cho động cơ hơi nước được chấp nhận từ chỗ này sang chỗ
khác. Cuộc cách mạng công nghiệp thứ hai mất năm mươi năm để điện thay thế cho
động cơ hơi nước. Nhưng chỉ mất ba mươi năm cho ngành công nghiệp điện tử và
máy tính xảy ra ở nhiều nước. Internet chỉ mới hai mươi tuổi, và iPhone chỉ mới
mười tuổi, nhưng cả tỉ người đang dùng chúng. Bây giờ nhìn vào Uber, mới năm
năm mà nó đã tác động tới toàn thể ngành công nghiệp cho nên ông có thể trải
nghiệm thay đổi này nhanh thế nào. Xe của Uber chỉ mới bắt đầu cuộc đột phá;
công ti này sẽ sớm dùng xe “tự lái” cho vận tải. Ông có thể hình dung nó sẽ có
tác động bao nhiêu không?”
Một quan chức điều hành nói: “Nhưng Uber chỉ tác động tới vận tải.
Công ti của tôi trong tài chính, làm sao Uber có thể tác động vào kinh doanh của
tôi được?”
Tôi giải thích: “Khi công nghệ tự lái đang được tạo ra, bao
nhiêu công ti xe hơi sẽ xây dựng “xe tự lái?” Nếu họ làm, họ sẽ cần tiền để đầu
tư vào cơ xưởng và kinh doanh mới. Họ phải vay tiền từ ngân hàng, và điều đó sẽ
tác động tới công nghiệp ngân hàng. Ngân hàng có muốn cho những công ti xe hơi
này vay tiền hay không? Điều gì sẽ xảy ra nếu những công ti này thất bại? Có rủi
ro trong kinh doanh mới cho nên một số ngân hàng có thể làm kinh doanh với các
công ti xe hơi nhưng số khác có thể không, nhưng điều đó sẽ ảnh hưởng tới cách
công nghiệp ngân hàng làm kinh doanh. Công ti bảo hiểm sẽ phải quyết định về
cách họ có bảo hiểm cho xe không người lái? Điều gì sẽ xảy ra khi tai nạn xuất
hiện? Ai phải chịu trách nhiệm? Người chủ xe hay công ti xe? Hay phần mềm trên
xe tự lái? Điều đó cũng tác động lên ngành công nghiệp bảo hiểm. Làm sao chính
phủ ban hành qui chế về xe tự lái? Họ phải thông qua luật nào? Điều đó cũng tác
động tới chính phủ. Mọi người phản ứng với công nghệ này thế nào? Cái gì sẽ xảy
ra cho người lái xe taxi khi họ không có việc làm? Cái gì sẽ xảy ra cho công ti
xe hơi không xây dựng xe tự lái? Cái gì sẽ xảy ra cho công nghiệp xe tải? Cái
gì sẽ xảy ra khi nhiều người đột nhiên trở nên thất nghiệp vì công nghệ này?”
Một quan chức điều hành hỏi: “Nhưng cái gì xảy ra nếu chúng tôi
không dùng những công nghệ này?” Tôi bảo ông ấy: “Cách mạng công nghiệp thứ tư
sẽ làm thay đổi mọi thứ dù ông thích hay không thích. Ông có thể nói nó đã
không xảy ra ở nước ông bây giờ nhưng nó sẽ xảy ra sớm thôi. Cách tốt nhất là học
về nó, hiểu nó, và thực hiện các công nghệ cần thiết để duy trì tính cạnh
tranh. Để làm điều đó, ông cần thuê nhiều người kĩ thuật hơn, đặc biệt người mới
tốt nghiệp vì họ có những kĩ năng mới nhất, người có thể giúp ông nhận diện
công nghệ đúng để thực hiện. Ngày nay công nghệ là chiến lược mấu chốt cho mọi
doanh nghiệp. Ông cần có người kĩ thuật có kĩ năng cao để hỗ trợ cho ông giải
quyết với các vấn đề của cuộc cách mạng công nghiệp thứ tư này.”
Giáo sư John Vu, một người Mỹ gốc Việt, là một nhà khoa học nổi
tiếng nước Mỹ thuộc trong Top 10 những người sáng tạo nhất thế giới. Ông từng
là Phó Chủ tịch của Boeing. Sau khi rời Boeing, GS John Vu hiện là viện trưởng
Viện Công Nghệ Sinh Học ÐH Carnegie Mellon. Ông là dịch giả/tác giả bộ sách
Hành Trình về Phương Ðông, Ðường Mây Qua Xứ Tuyết, Ngọc Sáng Hoa Sen, Trên Ðỉnh
Tuyết Sơn,… và cuốn mới nhất 2016 là Khởi Hành.
-------------------------------------------------------------
—English version—
A conversation about the Fourth Industrial Revolution
According to a new study, within the next five years, about 68%
of companies will apply technologies such as Artificial Intelligence (AI),
Machine Learning, Virtual reality (VR) and Robotics to reduce costs and
increase profits. Many top executives know that they must invest in these
technologies or risk being eliminated by their competitors. But the problem is
how to change quickly when many of them are not familiar with these new
technologies?
Last year, when attending a conference in Asia, an executive asked
me: “What we need is to understand these technologies and how they help us
achieve the benefit.” Another asked: “Is Artificial Intelligence (AI) real or
fiction? We all heard about the fourth industrial revolution, but it is
difficult to distinguish the “Hype” and the “Fact.” We need a simple answer.”
I explained: “There are many different explanations. Academic
people have a different view than technical consultants, and government
officials see it differently from business owners. The Fourth Industrial
Revolution can be explained as the convergence of multiple technologies that
will change many things. Just imagine all the technologies that are being used
separately, are now connected to each other with enormous processing power and
significant speed to change everything. This revolution has three key factors:
Velocity (Exponential acceleration), Scope (All industries will be impacted)
and Depth (All countries, at all levels) and that is why it is distinct from
the previous three. The first industrial revolution is about the creation of
steam engines and mechanical equipment to improve the factory productivity. It
impacts mostly manufacturing companies. The second Industrial revolution is
about the invention of electricity and the mass production using assembly
lines. It impacts mostly industrial countries. The third industrial revolution
is about electronics and the creation of the computer industry. It impacts many
countries but not all. However, the fourth Industrial revolution is the
combination of several technologies to impact everything, every country, every
level, and it happens globally at unprecedented velocity. It is happening now
in some places, it may not happen across the world yet, as some countries are
being impacted more severely than others. However, soon all countries and
everything will be drawn into this whirlwind.”
An executive asked: “I know about robots and automation but are
they belong to the third or the fourth industrial revolution? I need an example
for the velocity, scope, and depth.”
I explained: “Let us look at a simple case: Uber, the startup
that impacts the entire transportation industry. This company is destroying the
traditional taxi industry. Soon it will change the trucking industry and impact
all transportation companies (Scope). This company does not own a single car,
but it has millions of cars available for transportation. (Depth). Uber is an
example of the convergence of several technologies and businesses to disrupt
the transportation industry, and it is spreading all over the world (Velocity
and Depth). The company only started about five years ago, but its impact can
be felt in many countries already. If you look at the first Industrial
Revolution, it took over one hundred years for steam engines to be adopted from
one place to another. The second Industrial Revolution took over fifty years as
electricity replaced steam engines. But it took thirty years for the electronic
and computer industry to take place in many countries. The Internet is only
twenty-five years old, and the iPhone is only ten years, old, but over billions
of people are using them. Now look at Uber, it only takes five years to impact
the entire industry so you can experience how fast is this change. Uber cars
are only the beginning of the disruption; soon the company will use
“Self-driving” cars for transportation. Can you imagine how much impact it will
have?”
An executive said: “But Uber only impacts the transportation. My
company is in Finance, how could Uber impact my business?”
I explained: “As self-driving technology is being created, how
many car companies will build “self-driving cars?” If they do, they will need
money to invest in the new factory and business. They have to borrow money from
the bank, and it will impact the banking industry. Do the banks want to lend
money to these car companies or not? What will happen if these companies fail?
There are risks in new business so some banks may do business with car
companies but others may not, but it will influence the way banking industry does
business. Insurance companies will have to decide on how do they insure cars
with no driver? What will happen when an accident occurs? Who should be at
fault? The car owner or the car company? Or the software on the self-driving
car? That also impacts the insurance industry. How does government issues
regulations on self-driving cars? What laws should they pass? That also affects
the government. How do people react to this technology? What will happen to
taxi drivers when they have no job? What will happen to the car companies who
do not build self-driving cars? What will happen to the trucking industry? What
will happen when a lot of people suddenly become unemployed because of this
technology?
An executive asked: “But what happen if we do not use these
technologies?” I told him: “The Fourth Industrial Revolution will change
everything whether you like it or not. You can say it has not happened in your
country now but it will soon. The best way is to learn about it, understand it,
and implement the needed technologies to stay competitive. In order to do that,
you need to hire more technical people, especially new graduates because they
have the latest skills who can help you to identify the right technology to
implement. Today technology is a crucial strategy for all businesses. You need
to have highly skilled technical people to support you to deal with this fourth
industrial revolution issues.”
-------------------------------------------------------------
Đọc thêm các bài viết
về Kỷ Nguyên 4.0 TẠI ĐÂY