Ngày
06/09/2017 - Blogs of Prof. John Vu,
Carnegie Mellon University
Một trong những câu hỏi được hỏi nhiều nhất trong lớp khởi nghiệp
của tôi là: “Phải mất bao lâu để làm cho công ti khởi nghiệp thành công?” Tôi
thường bảo họ: “Bắt đầu một công ti là dễ, việc sống sót yêu cầu nhiều nỗ lực,
nhưng làm nó thành doanh nghiệp thành công thực sẽ mất nhiều năm hay hơn.”
Một số sinh viên tranh cãi rằng Uber, Airbnb, và ngay cả
Facebook chỉ mất vài năm để thành công. Tôi giải thích: “Đừng nhìn vào ngoại lệ
và tin rằng các em có thể làm cùng điều đó. Phần lớn các công ti khởi nghiệp thậm
chí không kéo dài được một năm khi tiền hết hay khi những người sáng lập nhận
ra rằng họ đang săn đuổi ảo tưởng.”
Để minh hoạ cho cách nhìn của tôi, tôi giải thích cho sinh viên
về “vòng đời điển hình” của công ti khởi nghiệp: Sáu tháng đầu là “Tuần trăng mật.”
Mọi thành viên đều tin vào viễn kiến và người sáng lập nghĩ họ có thể trở thành
“Steve Jobs” tiếp. Rồi sáu tháng tiếp, khi họ tung ra website và bắt đầu công bố
cho mọi người rằng họ có công ti, các thành viên đầy nhiệt tình và tin tưởng rằng
công ti khởi nghiệp của họ có thể là “Facebook” tiếp. “Thắng lợi” tới khi họ
thuê văn phòng đẹp với đồ đạc mới, thay vì làm việc trong căn hộ của người sáng
lập. Họ tin rằng họ đã làm tiến bộ lớn khi bố mẹ hay họ hàng của họ bắt đầu cho
họ tiền.”
Rồi sáu tháng tiếp tới khi tiền được tiêu đi, nhưng không thu nhập
nào đến. Một số thành viên bắt đầu hỏi: “Tiền đâu rồi?” và nhận ra rằng việc bắt
đầu công ti là không dễ thế. Có được vài khách hàng, nhiều người là bạn bè và họ
hàng, là không đủ để trả cho điều họ đã tiêu. Đến lúc này, một số thành viên bắt
đầu hoài nghi liệu họ có làm quyết định đúng hay không, nhưng người sáng lập vẫn
quyết tâm tiến lên trước với tiền thêm được vay từ họ hàng để sống còn.
Đến cuối năm thứ hai, tất cả những nhiệt tình đều mất đi.
Háo hức khởi đầu đã biến thành lo nghĩ và lo âu về viễn kiến và sản phẩm. Các
thành viên bắt đầu nói về việc bỏ công ti, và các cuộc họp công ti đầy những luận
cứ và giận dữ. Khái niệm về bắt đầu doanh nghiệp đang mờ đi nhanh chóng, và khó
cho họ chấp nhận. Đây cũng là lúc nhiều thành viên hiểu rằng có thể phải mất thời
gian lâu hơn là họ đã hi vọng, và một số người bắt đầu bỏ đi. Cuối năm thứ hai
được coi là “thời gian li dị” nơi phần lớn các công ti khởi nghiệp thất bại và
ngừng hoạt động.
Lí do chính mà phần lớn các công ti khởi nghiệp đã không làm tốt
là vì nó mất thời gian lâu để có được khách hàng và xây dựng thương hiệu mà mọi
người tin cậy. Công ti khởi nghiệp là doanh nghiệp rủi ro, KHÔNG phải là cái gì
đó đơn giản nơi sinh viên tin rằng nếu họ có ý tưởng, tạo ra sản phẩm, bắt đầu
công ti, nhận đầu tư, thế rồi được giầu có.
Trong lớp của tôi, trước khi bắt đầu phát triển bất kì cái gì, mọi
sinh viên đều phải đi ra ngoài và phỏng vấn, ít nhất một trăm khách hàng để làm
hợp thức ý tưởng của họ trước khi họ có thể lập kế hoạch công ti khởi nghiệp của
họ. Chỉ khi họ có thể kiểm nghiệm rằng quan niệm của họ là tốt và có nhiều
khách hàng, người sẵn sàng mua sản phẩm của họ, thì họ có thể bắt đầu phát triển
bản mẫu. Sau khi có bản mẫu để làm hợp thức quan niệm của họ, họ lại phải đi ra
ngoài và gặp khách hàng để xác nhận cam kết của khách hàng mua sản phẩm cũng
như hỏi họ về phản hồi thêm để cho họ có thể cải tiến sản phẩm. Chỉ khi có xác
nhận tích cực từ khách hàng, họ mới có thể bắt đầu công ti của họ. Tôi thường
nhắc nhở họ: “Không khách hàng, không công ti khởi nghiệp.”
-------------------------------------------------------------
Giáo sư John Vu, một người Mỹ gốc Việt, là một nhà khoa học nổi
tiếng nước Mỹ thuộc trong Top 10 những người sáng tạo nhất thế giới. Ông từng
là Phó Chủ tịch của Boeing. Sau khi rời Boeing, GS John Vu hiện là viện trưởng
Viện Công Nghệ Sinh Học ÐH Carnegie Mellon. Ông là dịch giả/tác giả bộ sách
Hành Trình về Phương Ðông, Ðường Mây Qua Xứ Tuyết, Ngọc Sáng Hoa Sen, Trên Ðỉnh
Tuyết Sơn,… và cuốn mới nhất 2016 là Khởi Hành.
-------------------------------------------------------------
—English version—
The startup lifecycle
One of the most asking questions in my entrepreneurship class
is: “How long will it take to make a startup successful?” I often tell them:
“Starting a company is easy, surviving requires a lot of efforts, but making it
into a real successful business would take several years or more.”
Some students argue that it only took Uber, Airbnb, and even
Facebook a few years to be successful. I explained: “Do not look at the
exception and believe that you could do the same. Most start-ups did not even
last a year when the money ran out or when founders realize that they are
chasing after an illusion.”
To illustrate my view, I explain to students the “typical life
cycle” of a startup: The first six months is a “Honeymoon.” All members believe
in the vision and founders think they could become the next “Steve Jobs.” Then
the next six months, when they launch their website and start announcing to
everybody that they have a company, members are full of enthusiasm and believe
that their startup could be the next “Facebook.” The “victory” comes when they
rent a beautiful office with new furniture, instead of working in the
apartment of the founders. They believe that they had made significant progress
when their parents or relatives begin to give them money.”
Then come next six months when the money is spent, but no
revenue comes. Some members start to ask: “Where is the money?” and realize
that starting a company is not that easy. Getting a few customers, many are
friends and relatives, is not enough to pay for what they spent. By this time,
some members begin to doubt whether they have made the right decision or not,
but the founders are still determined to move ahead with additional money
borrow from relatives to survive.
By the end of the second year, all the enthusiasm are
gone. The initial excitement has turned into worrying and anxiety about
the vision and the product. Members begin to talk about leaving the company,
and company meetings are full of arguments and anger. The notion of starting
the business is fading quick, and it is hard for them to accept. This is also
the time that many members understand that it may take much longer than they
had hoped, and some begin to quit. The end of the second year is considered the
“Divorce time” where most startup companies failed and shut down.
The main reason most startups did not do well because it takes a
long time to get customers and building the brand that people trust. The
startup is a risky business, NOT something simple where students believe that
if they have an idea, create a product ,start a company, get investment, then
get rich.
In my class, before starting to develop anything, all students
must go out and interview, at least, one hundred customers to validate
their idea before they can plan their startup. Only when they can verify that
their concept is good and there are many customers who are willing to buy their
product, then they can begin to develop the prototype. After having the
prototype to validate their concept, they must go out again and meet with
customers to confirm their commitment to purchase as well as asking them for
additional feedback so they can improve the product. Only having positive confirmation
from the customers, they can start their company. I often remind them: “No
customer, No start-up.”