02/10/2016– Blogs of Prof.
John Vu, Carnegie Mellon University – This article is translated into
Vietnamese by Ngo Trung Viet with the English originals followed.
Tuần trước chúng tôi có cuộc thảo luận lớn trong lớp “Nhập môn
Nhà doanh nghiệp”. Khi tôi kiểm lại các đề nghị của sinh viên tôi thấy rằng tất
cả họ đều hội tụ vào sản phẩm phần mềm và phần lớn đều là các app di động cho
nên tôi đã cho bài giảng về “công thức bí mật” khác.
Tôi bảo họ: “Vài tuần trước, thầy đã chia sẻ với các em về “Công
thức bí mật” nhưng đó không phải là công thức duy nhất vì có “Công thức bí mật”
khác các em có muốn học không?”
Cả lớp cười phá lên vì họ nghĩ tôi đùa. Phần lớn sinh viên của
tôi đều đã quen thuộc với Công thức bí mật # 1: “Giải quyết vấn đề mà nhiều người
cần và cho họ lí do để trả nhiều tiền cho điều đó.” Cho nên tất cả họ đều cười
và hỏi: “Có công thức bí mật khác nữa sao?” Tôi bảo họ: “Có chứ, có công thức
bí mật # 2” và chúng ta sẽ học nó hôm nay. Một sinh viên nói: “Có bao
nhiêu Công thức bí mật vậy? Nó là thực à?” Tôi nói: “Tất nhiên và công thức này
cũng được phát minh ra bởi Bill Gates và được ưa chuộng bởi Steve Jobs.” Cả lớp
cười, nhưng họ dường như rất quan tâm.
Tôi giải thích: “Trong nhiều năm, sản phẩm phần mềm đã là hội tụ
của nhiều công ti khởi nghiệp. Sinh viên hi vọng xây dựng ra sản phẩm mà có thể
đột phá thị trường và làm ra nhiều tiền. Tuy nhiên, nếu các em nhìn kĩ vào
trong các công ti thành công nhất ngày nay như Google, Amazon, Uber, và AirBnb,
họ không hội tụ vào phát triển sản phẩm vì họ biết cái gì đó mà nhiều người
không biết. Đó là “công thức bí mật” khác mà chúng ta sẽ học hôm nay.”
Cả lớp dường như háo hức. Tôi giải thích: “Trong thị trường cạnh
tranh này, sản phẩm không còn là yếu tố then chốt mà là nền. Khả năng dùng một
nền để thâu tóm thị trường là công thức bí mật # 2. Nền phải mở để cho phép người
khác xây dựng sản phẩm của họ trên nó, và càng nhiều người dùng nó, các em sẽ
có càng nhiều khách hàng. Có nhiều khách hàng nghĩa là các em có thể kiểm soát
thị trường và loại bỏ các đối thủ cạnh tranh khác. Và đó là công thức bí mật #
2 mà nhiều công ti công nghệ thành công đang dùng ngày nay.”
“Công thức này đã được phát minh ra bởi Bill Gates từ nhiều năm
trước khi ông ấy tạo ra hệ điều hành MS-DOS và Window như một hệ thống nền mở
nơi các công ti phần mềm khác có thể xây dựng sản phẩm của họ trên nó. Càng nhiều
sản phẩm được xây dựng trên đỉnh của Windows; càng nhiều khách hàng phải mua
Windows, và điều đó đã làm cho Microsoft trở thành công ti phần mềm mạnh
nhất. Tất nhiên, Bill Gates trở thành người giầu nhất trên trái đất. Thành công
của Microsoft dựa trên công thức bí mật này, và đó là cách nó đã tiêu diệt
Apple vào thời đó. Mặc dầu rất thành công lúc bắt đầu Apple computer đã là hệ
đóng với hệ điều hành riêng của nó, và phần cứng cùng phần mềm riêng của nó. Vì
không ai có thể viết phần mềm hay xây dựng phần cứng cho Apple, công ti này chỉ
có một số giới hạn các ứng dụng. Qua thời gian, Microsoft, và ngành công nghiệp
PC với hàng nghìn ứng dụng cuối cùng đã thâu tóm được thị trường và tiêu diệt
Apple.”
“Người thực sự hiểu “Công thức bí mật” của Microsoft là Steve
Jobs. Vài năm trước ông ấy đã bị sa thải bởi những người ông ấy tin cậy. Ở nhà,
ông ấy thấy công ti yêu mến của mình đã bị đẩy tới bờ phá sản vì “công thức bí
mật” này. Khi Steve Jobs được mời quay trở lại đều cứu Apple, ông ấy lập
tức hội tụ vào việc phát triển các nền mà những người khác có thể xây dựng hay
đặt sản phẩm của họ lên. Ông ấy biết rằng ông ấy không thể cạnh tranh được với
Microsoft về máy tính cá nhân cho nên ông ấy đưa “công thức bí mật” này sang miền
khác: máy nghe nhạc MP3 iPods và iPhones. Kết quả là cửa hàng bán app cho
iPhone (App Store) và iTunes cho các app phần mềm và âm nhạc. Bằng việc cho
phép những người phát triển app xây dựng sản phẩm của họ trên Apple iPhone, và
các công ti âm nhạc bán âm nhạc của họ qua iTunes, Apple có nhiều người dùng và
khách hàng. Tất nhiên, nếu khách hàng muốn các app di động và âm nhạc, họ phải
mua Apple iPhone hay iPods. Ngày nay có trên hai triệu app di động trong cửa
hàng iPhone App Store và trên 20 triệu bài hát trong iTunes. Tuy nhiên, Steve
Jobs đã duy trì kiểm soát phần cứng của iPhone để cạnh tranh với Nokia,
Samsung, Motorola, Sony Ericsson. Vì iPhone có nhiều app di động và âm nhạc mà
mọi người muốn, nhiều người đã mua Apple. Qua thời gian, Apple đã có khả năng
thâu tóm thị trường và tiêu diệt Nokia, Motorola, Sony Ericsson. Bằng việc hiểu
sức mạnh của nền trên sản phẩm, Apple đặt qui tắc mới và chi phối thị trường tới
ngày nay.”
Là nhà doanh nghiệp, các em có thể hội tụ vào xây dựng sản phẩm
phần mềm, nhưng nếu các em nghĩ một cách chiến lược về điều các em nên làm để
thành công hơn, các em phải học công thức bí mật # 2: “Nền là yếu tố then chốt”
từ các Thầy Bill Gates và Steve Jobs. Cả lớp cười to, nhiều người vỗ tay vì họ
đã học “công thức bí mật” khác mà họ có thể dùng.
-------------------------------------------------------------
Giáo sư John Vu, một người Mỹ gốc Việt, là một nhà khoa học nổi
tiếng nước Mỹ thuộc trong Top 10 những người sáng tạo nhất thế giới. Ông từng
là Phó Chủ tịch của Boeing. Sau khi rời Boeing, GS John Vu hiện là viện trưởng
Viện Công Nghệ Sinh Học ÐH Carnegie Mellon. Ông là dịch giả/tác giả bộ sách
Hành Trình về Phương Ðông, Ðường Mây Qua Xứ Tuyết, Ngọc Sáng Hoa Sen, Trên Ðỉnh
Tuyết Sơn,… và cuốn mới nhất 2016 là Khởi Hành.
-------------------------------------------------------------
—English version—
Secret forrmula
Last week we had a big discussion in my “Introduction to
Entrepreneurship” class. As I review students’ proposals I found that all of
them were focusing on software products and most were mobile apps so I gave a
lecture about another “secret formula.”
I told them: “A few weeks ago, I shared with you about the
“Secret formula” but that is not the only one because there is another “Secret
Formula” do you want to learn?
The whole class laughed out loud as they thought I was joking.
Most of my students were familiar with the Secret Formula # 1: “Solve the
problem that a lot of people need and give them the reason to pay a lot of
money for it.” So they all laughed and asked: “Is there another secret
formula?” I told them: “Yes, there is a secret formula # 2” and we will learn
it today. A student said: “How many “Secret formula are there? Is it
real?” I said: “Of course and this formula was also invented by Bill Gates and
perfected by Steve Jobs.” The whole class laughed, but they seemed very
interested.
I explained: “For many years, the software product was the focus
of many startups. Students hope to build a product that can disrupt the market
and make a lot of money. However, if you look closely into the most successful
companies today such as Google, Amazon, Uber, and AirBnb, they do not
focus on developing products because they know something that many people do
not know. That is another “secret formula” that we will learn today.”
The whole class seemed excited. I explained: “In this
competitive market, the product is no longer the key factor but the platform.
The ability to use a platform to capture the market is the secret formula # 2.
A platform should be open to allow others to build their products on it, and
the more people use it, the more customers you will have. Having more customers
means you can control the market and eliminate other competitors. And that is
the secret formula # 2 that many successful technology companies are using
today.”
“This formula was invented by Bill Gates many years ago when he
created MS-DOS and Window operating system as an open platform system where
other software companies could build their products on it. The more products
built on top of Windows; the more customers have to buy Windows, and it
made Microsoft became the most powerful software company. Of course, Bill Gates
became the richest people on earth. The success of Microsoft is based on the
secret formula, and that was how it destroyed Apple at that time. Although very
successful in the beginning Apple computer was a closed system with its own
operating system, and its own hardware and software. Since no one can write
software or build hardware for Apple, the company only had limited number of
applications. Over time, Microsoft, and the PC industry with thousands of applications
eventually captured the market and destroyed Apple.”
“The person who really understand Microsoft’s “Secret formula”
was Steve Jobs. A few years earlier he was fired by people that he trust.
Staying at home, he saw his beloved company was pushed to the brink of
bankruptcy because of this “secret formula”. When Steve Jobs was invited
back to rescue Apple, he immediately focused on developing open platforms where
others can build or put their products in them. He knew that he could not compete
with Microsoft on a personal computer so he took this “secret formula” to
another domain: The MP3 iPods and the iPhones. The results were The iPhone App
Store and iTunes for software apps and music. By allowing app developers to
build their products on Apple iPhone, and music companies to sell their music
via iTunes, Apple had many users and customers. Of course, if they want their
mobile apps and music, they must buy Apple iPhone or iPods. Today there are
over two million mobile apps in iPhone App Store and over 20 million songs in
iTunes. However, Steve Jobs maintained control the hardware of the iPhone to
compete with Nokia, Samsung, Motorola, Sony Ericsson. Because the iPhone had a
lot of mobile apps and music that people want, more people were buying Apple.
Over time, Apple was able to capture the market and destroyed Nokia, Motorola,
Sony Ericsson. By understanding the power of platform over the product, Apple
sets the new rule and dominates the market until today.”
As an entrepreneur, you can focus on building software products,
but if you can think strategically about what should you do to be more
successful, you must learn the secret # 2: “Platform as the key factor” from
Masters Bill Gates and Steve Jobs. The whole class laughed out loud, may clap
their hands because they have learned another “secret formula” that they can
use.