Ngày
27/03/2017 - – Blogs of Prof. John Vu, Carnegie Mellon University
Một sinh viên viết cho tôi: “Chúng em là một nhóm những người tốt
nghiệp khoa học máy tính muốn bắt đầu công ti của chúng em. Chúng em đọc lời
khuyên của thầy và đồng ý với nhiều điều thầy viết, nhưng chúng em vẫn còn có một
câu hỏi: “Cách tốt nhất để bắt đầu một công ti là gì? Xin thầy lời khuyên.”
Đáp: Công ti khởi nghiệp tốt bao giờ cũng bắt đầu bằng một tổ. Tổ
tốt là điều kiện quan trọng cho bất kì công ti khởi nghiệp nào thành công. Nhiều
người nhắc tới ý tưởng như điều quan trọng nhất, nhưng tôi KHÔNG đồng ý với
cách nhìn đó. Mọi người đều có thể có ý tưởng nhưng làm ý tưởng trở thành thực
tại tuỳ thuộc phần lớn vào tổ. Tôi chưa bao giờ thấy một công ti khởi nghiệp
thành công mà không có tổ tốt, nhưng tôi thấy nhiều tổ có ý tưởng tốt thất bại
vì các thành viên tổ không làm việc tốt cùng nhau. Tổ tốt phải bao gồm nhiều
thành viên với “kĩ năng bổ sung.” Tổ gồm toàn người kĩ thuật KHÔNG phải là tổ tốt
vì bạn cần nhiều hơn chỉ là kĩ năng kĩ thuật để thành công.
Để bắt đầu, bạn cần người có cùng viễn kiến cho công ti khởi
nghiệp. Người nhìn xa là người có ý tưởng và muốn làm điều đó thành sản phẩm.
Người nhìn xa có thể là một hay nhiều người, nhưng tất cả họ đều biết công ti
khởi nghiệp phải đi tới đâu, nó có thể tạo ra giá trị gì, và sẵn lòng “chèo
lái” công ti khởi nghiệp từ lúc bắt đầu cho tới kết thúc, mặc cho mọi thăng
giáng của thị trường. Những người này không chỉ đam mê mà còn có kĩ năng lãnh đạo
để thực hiện ý tưởng quan niệm thành sản phẩm có giá trị, và nếu cần, sẵn lòng
thay đổi nó để đáp ứng với nhu cầu thị trường.
Công ti khởi nghiệp cần người giỏi kĩ năng về doanh nghiệp và
trao đổi để bán sản phẩm. Đây là những người phát triển mối quan hệ với khách
hàng. Họ biết cách lắng nghe vấn đề của khách hàng và nhận diện điều khách hàng
cần, họ hiểu khía cạnh doanh nghiệp của thị trường cạnh trạnh, và nhận biết về
các đối thủ cạnh tranh. Những người này hiểu viễn kiến của công ti khởi nghiệp
và làm việc rất gần gũi với người nhìn xa để đảm bảo công ti khởi nghiệp sẽ
thành công.
Tất nhiên, công ti khởi nghiệp cần người có kĩ năng kĩ thuật giỏi
để xây dựng sản phẩm. Công ti khởi nghiệp giỏi phải có nhiều người với các kĩ
năng kĩ thuật khác nhau và kinh nghiệm (như người lập trình, kiến trúc sư,
chuyên viên giao diện người dùng, người phát triển web v.v.). Những người này
xây dựng sản phẩm và đảm bảo nó đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Tổ công ti khởi nghiệp phải có khả năng làm việc cùng nhau trong
môi trường sức ép cao. Cách họ làm việc cùng người khác và có chung viễn kiến
là yếu tố then chốt để bắt đầu công ti. Tuy nhiên, họ không phải đồng ý về mọi
thứ, xung đột sẽ xảy ra và họ sẽ thường gặp xung đột, nhưng khi tổ có thể vượt
qua được điều đó và tiếp tục làm việc cùng nhau, công ti khởi nghiệp có cơ hội
thành công. Tuy nhiên, nếu tổ bao giờ cũng đồng ý với nhau, điều đó có thể là họ
không có các cách nhìn khác nhau để giải quyết với thách thức. Việc bắt đầu
một công ti bao giờ cũng là công việc có tính thách thức, nếu các thành viên tổ
không thách thức người khác, họ có thể “bị thiên lệch” và điều đó có thể dẫn tới
thất bại sớm hay muộn. Tuy nhiên, nếu có những xung đột sớm nơi các thành viên
tổ bất đồng sớm, nó có thể là dấu hiệu rằng có chỉ báo về nhiều vấn đề về sau.
Kĩ năng nhà doanh nghiệp KHÔNG phải là cái gì đó dễ học vì có
nhiều điều bất ngờ xảy ra mà ít người có thể xử trí được nó. Đó là lí do tại
sao tổ công ti khởi nghiệp phải bao gồm nhiều người với các “kĩ năng bổ sung” để
hỗ trợ người khác. Tổ phải có nhiều nhân cách khác nhau để xử trí với nhiều vấn
đề như tự nhận biết, tò mò, bạo dạn, động cơ, trung thực, khả năng giải quyết với
điều bất định, và đam mê hoàn thành viễn kiến. Tuy nhiên, kĩ năng quan trọng nhất
là khả năng học từ sai lầm và thường xuyên học tập, tạo ra và điều chỉnh khi họ
trải qua những kinh nghiệm này.
Phần lớn mọi người thích ý tưởng về công ti khởi nghiệp vì họ bị
hấp dẫn tới giầu có và vinh quang như họ tôn thờ ai đó như Steve Jobs, Bill
Gates hay tin rằng công ti khởi nghiệp của họ có thể là một Google hay Facebook
khác. Tuy nhiên, là công ti khởi nghiệp, cơ hội để thành công là cực kì hiếm
hoi và chỉ những người đam mê theo đuổi giấc mơ này và sẵn lòng học từ thất bại,
từ nhiều thất bại, mới có cơ may. Mọi người đều có thể có ý tưởng hay, bất kì
ai cũng đều có thể bắt đầu công ti, nhưng không có tổ mạnh, để thực hiện viễn
kiến và làm cho nó thành thực tại, nó chỉ là mơ. Có tổ mạnh với các kĩ năng bổ
sung là điều bản chất cho bất kì công ti khởi nghiệp nào.
-------------------------------------------------------------
Giáo sư John Vu, một người Mỹ gốc Việt, là một nhà khoa học nổi
tiếng nước Mỹ thuộc trong Top 10 những người sáng tạo nhất thế giới. Ông từng
là Phó Chủ tịch của Boeing. Sau khi rời Boeing, GS John Vu hiện là viện trưởng
Viện Công Nghệ Sinh Học ÐH Carnegie Mellon. Ông là dịch giả/tác giả bộ sách
Hành Trình về Phương Ðông, Ðường Mây Qua Xứ Tuyết, Ngọc Sáng Hoa Sen, Trên Ðỉnh
Tuyết Sơn,… và cuốn mới nhất 2016 là Khởi Hành.
-------------------------------------------------------------
—English version—
The startup team
A student wrote to me: “We are a group of Computer Science
graduates who want to start our company. We read your advice and agree with
many things you wrote, but we still have a question: “What is the best way to
start a company? Please advise.”
Answer: A good startup always begins with the team. A good team
is an important condition for any startup to succeed. Many people mention the
idea as the most important thing, but I do NOT agree with that view. Everyone
can have an idea but to make an idea become a reality depend mostly on the
team. I never see a successful startup that did not have a good team, but I saw
many teams with a good idea failed because team members do not work well
together. A good team should consist of several members with “complementary
skills.” A team of all technical people is NOT a good team because you need
more than just technical skills to succeed.
To start, you need people with a vision for the startup.
Visionary is the person who has the idea and wants to make that into a product.
A visionary person could be one or more person, but they all know where the
startup should go, what values it could create, and willing to “drive” the
startup from the beginning to the end, despite all the ups and downs of the
market. These people are not just passionate but also have the leadership
skills to implement the conceptual idea into a valuable product, and if needed,
willing to change it to meet the market demand.
A startup needs people with strong business and communication
skills to sell the product. These are people who develop the relationships with
customers. They know how to listen to customers’ problems and identify what the
customers need, they understand the business aspect of the competing market,
and aware of the competitors. These people understand the vision of the startup
and work very closely with the visionary people to ensure the startup will
succeed.
Of course, a startup needs people with strong technical skills
to build the product. A good startup should have several persons with different
technical skills and experience. (i.e., Programmers, architect, user-interface
specialist, web developers, etc.) These people build the product and make sure
it meets the needs of customers.
The startup team must be able to work together in a
high-pressure environment. How they work with others and share the same vision
is the key element for starting the company. However, they do not have to agree
on everything, conflicts will happen and they will happen often, but as long as
the team can overcome that and continue to work together, the startup has a
chance to succeed. However, if the team always agrees with each other, it is
probably they do not have different views to deal with the challenges.
Starting a company is always a challenging work, if team members do not
challenge others, they may be “biased” and it could lead to failure sooner or
later. However, if there are early conflicts where team members disagree early,
it could be a signal that there is an indicator of many problems later on.
Entrepreneurial skill is NOT something easy to learn because
there are many unexpected things happen that few people can deal with it. That
is why the startup team must consist of many people with “complementary skills”
to support others. The team must have many different personalities to deal with
many issues such as self-awareness, curiosity, bravery, motivation, honesty, the
ability to deal with uncertainty, and passionate to accomplish the vision.
However, the most important skill is the ability to learn from failure and
constantly learning, creating and adjusting as they go through this
experiences.
Most people like the idea of startup because they are attracted
to wealth and glory as they worship someone like Steve Jobs, Bill Gates or
believe their startup could be another Google or Facebook. However, as a
startup, the chance to succeed is extremely rare and only people who are
passionate to pursue this dream and willing to learn from failures, many
failures will have a chance. Everyone can have a good idea, anyone can
start a company, but without the strong team, to implement the vision and make
it into a reality, it is just a dream. Having a strong team with complementary
skills is the essential for any startup.