09/10/2016 – Blogs of Prof.
John Vu, Carnegie Mellon University – This article is translated into
Vietnamese by Ngo Trung Viet with the English originals followed.
Khi dạy “Khởi nghiệp” ở
châu Á, tôi nghe nhiều sinh viên phàn nàn: “Lí do các công ti khởi nghiệp ở Mĩ
thành công là vì họ có các nhà đầu tư cho họ tiền để bắt đầu công ti. Ở châu Á,
không thể nào kiếm được tài trợ, và đó là lí do tại sao có ít công ti khởi
nghiệp ở đây. Phần lớn các công ti khởi nghiệp đều thất bại vì thiếu tiền.”
Tôi giải thích: “Theo quan sát riêng của tôi,
các công ti khởi nghiệp không thất bại vì thiếu tiền nhưng họ thất bại vì họ
không có khách hàng.” Tôi biết nhiều công ti khởi nghiệp thành công chưa bao
giờ nhận được bất kì tài trợ nào hay có các nhà đầu tư nhưng dầu vậy họ vẫn làm
tốt. Sách giáo khoa về công ti khởi nghiệp thường nhắc tới việc có nhà đầu tư
như các yêu cầu để công ti khởi nghiệp thành công. Nhiều người dạy các xê mi na
về công ti khởi nghiệp tạo ra ý niệm sai rằng “Có ý tưởng, dựng sản phẩm, nhận
tiền của nhà đầu tư, thế rồi bắt đầu công ti bằng tiền của ai đó.” Điều đó
không đúng. Bill Gates, Steve Jobs, Michael Dell chưa bao giờ nhận bất kì tiền
nào khi họ bắt đầu công ti của họ. Chỉ khi họ thành công, mọi người bắt đầu đầu
tư vào công ti của họ để giúp họ tăng trưởng lớn hơn.
Để thành công, công ti khởi nghiệp phải bắt đầu
với việc có khách hàng trước hết. Nếu không có khách hàng, không có công
ti khởi nghiệp. Có nhà đầu tư sớm là ý tưởng kém vì nhà đầu tư muốn làm ra tiền
và họ thường muốn kiểm soát công ti khởi nghiệp của bạn. Họ sẽ tạo ra nhiều vấn
đề cho bạn hơn so với bạn có thể tưởng tượng. Khi bạn dùng tiền riêng của bạn,
bạn phải cẩn thận hơn để làm cho sự việc được thực hiện hơn là có tiền của ai
đó. Công nghệ thay đổi nhanh chóng, thị trường cũng thay đổi nhanh, và công ti
khởi nghiệp phải linh hoạt và thay đổi tương ứng. Nhưng nhà đầu tư bao giờ cũng
sợ mất tiền, và họ sẽ không cho phép bạn thay đổi, và xung đột giữa nhà đầu tư
và người sáng lập sẽ nhanh chóng phá huỷ công ti. Lời khuyên của tôi là hội tụ
vào khách hàng thay vì vào nhà đầu tư. Điều quan trọng là tập trung mọi thời
gian và nỗ lực của bạn để tìm khách hàng, càng nhiều càng tốt. Chỉ khi thu nhập
chảy vào thì bạn mới có thể cần có nhà đầu tư để giúp bạn tăng trưởng công ti
lớn hơn.
Công ti khởi nghiệp là về doanh nghiệp, những
người thông minh hiểu rằng thị trường thay đổi là cơ hội tốt nhưng cũng rủi ro
cao. Nếu bạn không thích rủi ro, bạn không nên nghĩ về công ti khởi nghiệp. Nếu
bạn không có kĩ năng công nghệ sâu, bạn không nên khởi nghiệp. Công ti khởi
nghiệp là kinh doanh rủi ro với nhiều lên và xuống, bạn nên biết bản thân bạn
trước khi nghĩ về công ti khởi nghiệp. Đừng cho phép người khác thuyết phục bạn
rằng nến bạn có thể viết mã, bạn có thể bắt đầu công ti. Điều đó không phải là
mơ mà là ác mộng. Sự kiện là cứ một trăm công ti khởi nghiệp, chỉ một hay hai
công ti thành công, cái gì xảy ra cho 98 công ti khởi nghiệp kia? Bạn phải tự
hỏi mình: “Mình có tri thức, kĩ năng, dũng cảm để đi vào cuộc phiêu lưu này
không?”
-------------------------------------------------------------
Giáo sư John Vu, một người Mỹ gốc Việt, là một nhà khoa học nổi
tiếng nước Mỹ thuộc trong Top 10 những người sáng tạo nhất thế giới. Ông từng
là Phó Chủ tịch của Boeing. Sau khi rời Boeing, GS John Vu hiện là viện trưởng
Viện Công Nghệ Sinh Học ÐH Carnegie Mellon. Ông là dịch giả/tác giả bộ sách
Hành Trình về Phương Ðông, Ðường Mây Qua Xứ Tuyết, Ngọc Sáng Hoa Sen, Trên Ðỉnh
Tuyết Sơn,… và cuốn mới nhất 2016 là Khởi Hành.
-------------------------------------------------------------
—English version—
Investors and startups
When teaching “Entrepreneurship” in Asia, I
heard many students complained: “The reason startups in the U.S. succeeded
because they have investors who give them money to start the company. In Asia,
it is impossible to get funding, and that is why there are few startups here.
Most startups failed because of the lack of money.”
I explained: “From my own observation, startups
do not fail because the lack of money but they fail because they do not have
customers.” I know many successful startups never received any funding or
having investors but still do well. Startup textbooks often mentioned having
investors as the requirements for startups to succeed. Many people who teach
startup seminars create a false notion that “Have idea, build a product, get
investors’ money, then start the company with someone money.” That is not
correct. Bill Gates, Steve Jobs, Michael Dell never received any money when
they started their company. Only when they succeed, people began to invest in
their company to help them grow bigger.
To succeed, the startup must begin with having
a customer first. If there is no customer, there is no startup. Having
investors early is a bad idea because investors want to make money, and they
often want to control your startup. They will create more problem for you than you
can imagine. When you use your own money, you are more careful to get the thing
done than having someone ‘s money. Technology changes fast, the market also
changes fast, and startup must be flexible and changes accordingly. But
investors are always afraid of losing money, and they will not allow you to
change, and conflict between investors and founders will destroy startup
quickly. My advice is to focus on customers rather than investors. It is
important to focus all your time and efforts to find customers, the more
customers, the better. Only when revenue is flowing in then you may need to
have investors to help you to grow the company bigger.
The startup is about business, smart people
understand that the changing market is a good opportunity but also high risks.
If you do not like risk, you should not think about startup. If you do not have
deep technology skills, you should not startup. The startup is a risky business
with many up and down, you should know yourself before think about startup. Do
not allow others to convince you that if you can code, you can start the
company. That is not a dream but a nightmare. The fact is for every hundred
startups, only one or two succeed, what happened to the others 98 startups? You
must ask yourself: “Do I have the knowledge, the skills, the courage to travel
on this adventure?”