Ngày 19/07/2017 –
Blogs of Prof. John Vu, Carnegie Mellon University
Một sinh viên khoa học máy tính viết cho tôi: “Thầy giáo dạy về
công ti khởi nghiệp của em bảo chúng em rằng bất kì ai cũng có thể trở thành
nhà doanh nghiệp và làm ra nhiều tiền. Chúng em lập kế hoạch để bắt đầu công ti
của chúng em, nhưng chúng em cần cái gì khác nữa để thành công? Xin thầy lời
khuyên.”
Đáp: Nếu bạn đã học từ các xê mi na của “chuyên gia về công ti
khởi nghiệp”, có lẽ bạn không cần lời khuyên của tôi. Tất nhiên, bất kì ai cũng
có thể trở thành nhà doanh nghiệp vì không có qui tắc nào cấm họ là “nhà doanh
nghiệp” nhưng làm ra tiền thì là chuyện khác. Có cả triệu người nghĩ họ là “nhà
doanh nghiệp” nhưng bao nhiêu người trong số họ làm ra tiền? Hay bao nhiêu người
đang mất tiền?
Có phẩm chất nhà doanh nghiệp là KHÔNG dễ. Nó là mạo hiểm và yêu
cầu nhiều nỗ lực cũng như tính sáng tạo, phiêu lưu, và học liên tục để đối phó
với thất bại và không chắc chắn. Để thành công, bạn cần có đam mê làm cái gì đó
khác với người khác và có tổ tốt với các tính cách cá nhân đặc biệt. Một số người
nên có năng lực kĩ thuật, và những người khác có năng lực trong doanh nghiệp.
Xin nhớ rằng phẩm chất nhà doanh nghiệp là đam mê về việc tạo ra cái gì đó một
cách phát kiến, để tạo ra khác biệt, để giải quyết vấn đề lớn cho nhiều người.
Nó chẳng liên quan gì tới tiền. Tiền chỉ tới khi bạn thành công. Nếu bạn hội tụ
chỉ vào việc làm ra tiền, như “thầy giáo về công ti khởi nghiệp”của bạn đã bảo
bạn, bạn sẽ bị lẫn lộn, và sợ mất tiền. Bạn sẽ không dám đi xa hơn vì sợ thất bại.
Phần lớn các xê mi na “công ti khởi nghiệp” đều dùng “Bill
Gates” hay “Steve Job” làm ví dụ để hấp dẫn mọi người tới lớp của họ. Đừng nghĩ
với chút thông tin bạn học từ những xê mi na này mà công ti khởi nghiệp của bạn
có thể làm một Google hay Facebook khác. Điều đó chỉ là ảo tưởng, vì những người
này đang bán cho bạn giấc mơ. Tuy nhiên, là công ti khởi nghiệp, điều duy nhất
bạn có là đam mê của bạn để tạo ra khác biệt. Nếu bạn có thể gây hứng khởi cho
người khác với viễn kiến và cam kết của bạn, công ti khởi nghiệp của bạn có thể
làm tốt. Năng lực này cũng là phép thử cho quyền lãnh đạo của bạn như người
sáng lập ra công ti khởi nghiệp. Là người sáng lập, bạn phải có viễn kiến về điều
bạn định làm, thị trường nào bạn định đột phá và bạn phải có khả năng thuyết phục
người khác, bao gồm khách hàng, nhà đầu tư, tin vào viễn kiến của bạn. Nếu bạn
không thể thuyết phục được những người này, bạn sẽ không thành công.
-------------------------------------------------------------
Giáo sư John Vu, một người Mỹ gốc Việt, là một nhà khoa học nổi
tiếng nước Mỹ thuộc trong Top 10 những người sáng tạo nhất thế giới. Ông từng
là Phó Chủ tịch của Boeing. Sau khi rời Boeing, GS John Vu hiện là viện trưởng
Viện Công Nghệ Sinh Học ÐH Carnegie Mellon. Ông là dịch giả/tác giả bộ sách
Hành Trình về Phương Ðông, Ðường Mây Qua Xứ Tuyết, Ngọc Sáng Hoa Sen, Trên Ðỉnh
Tuyết Sơn,… và cuốn mới nhất 2016 là Khởi Hành.
-------------------------------------------------------------
—English version—
Startup
A computer science student wrote to me: “My startup teacher told
us that anybody could become an entrepreneur and make a lot of money. We are
planning to start our company, but what else do we need to be successful?
Please advise.”
Answer: If you have learned from the “expert in start-up”
seminar, you probably do not need my advice. Of course, anybody can become an
entrepreneur because there is no rule forbidding them to be “entrepreneur” but
making money is another issue. There are millions of people who think they are
“entrepreneurs” but how many of them are making money? Or how many are losing
money?
Entrepreneurship is NOT easy. It is risky and requires a lot of
efforts as well as creativity, adventure, and continuous learning to deal with
failures and uncertainties. To succeed, you need to have a passion for doing
something different from others and a good team with special personal
characteristics. Some should be competent technically, and others in the
business. Please remember that entrepreneurship is a passion for creating
something innovatively, for making a difference, for solving the big problem to
a lot of people. It has nothing to do with money. Money only comes when you
succeed. If you focus only on making a lot of money, as your “start-up
teacher,” told you, you will be confused, and afraid of losing money. You will
not dare to go further for fear of failure.
Most “start-up” seminars are using “Bill Gates” or Steve Job” as
the example to attract people to their classes. Do not think with some
information that you learn from these seminars that your startup could be
another Google or Facebook. It is only an illusion, as these people are selling
you a dream. However, as a startup, the only thing you have is your passion for
making a different. If you can inspire others with your vision and commitment,
your startup may do well. This capability is also a test for your leadership as
the founder of the startup. As founder, you must have a vision of what you are
going to do, what market you are going to disrupt and you must be able to
convince others, including customers, and investors, to believe in your vision.
If you cannot convince these people, you will not succeed.