Ngày 19/08/2017
– Blogs of Prof. John Vu, Carnegie Mellon University
Một sinh viên Khoa học máy tính viết cho tôi: “Em cần lời khuyên
của thầy về bắt đầu một công ti. Em đã dự vài lớp công ti khởi nghiệp và học được
nhiều, em cũng có nhiều ý tưởng hay, nhưng em vẫn cần ý kiến thứ hai trước khi
bắt đầu công ti của em. Em muốn thành công. Xin thầy lời khuyên.”
Đáp: Nếu bạn học nhiều trong các lớp công ti khởi nghiệp, tại
sao bạn cần hỏi lời khuyên? Bạn có thể bắt đầu công ti dựa trên điều bạn đã học.
Thầy giáo công ti khởi nghiệp của bạn nên có khả năng giúp bạn vì bạn đã trả
nhiều tiền cho việc đó. Tuy nhiên, vì bạn đã hỏi, tôi muốn nêu ý kiến của tôi về
“Ý tưởng mới của bạn.”
Như tôi đã viết trong các blog trước, để bắt đầu một công ti,
sinh viên phải KHÔNG hội tụ vào ý tưởng, mà hội tụ vào VẤN ĐỀ để giải quyết.
Khách hàng TRẢ TIỀN cho giải pháp, không cho ý tưởng. Trong lớp công ti khởi
nghiệp của tôi, nhiều sinh viên tới với những ý tưởng mới mà họ nghĩ là tốt,
nhưng tôi bao giờ cũng bảo họ: “Không ai trả tiền cho ý tưởng cả. Nhưng họ sẽ
trả tiền cho giải pháp cho vấn đề của họ.” Dễ nghĩ về ý tưởng mới, đặc biệt
trong lớp học, nhưng thầy không muốn các em vẫn còn trong lớp học để nói giữa
các em với nhau về ý tưởng tuyệt vời. Thầy muốn các em đi RA NGOÀI LỚP HỌC để
nói với mọi người và tìm ra vấn đề của họ mà các em có thể giải quyết. Công ti
khởi nghiệp là việc KINH DOANH, và các em cần khách hàng để làm ra tiền. Cách tốt
nhất để làm ra tiền là làm cái gì đó mà khách hàng cần và sẵn lòng trả nhiều tiền
cho nó.”
Đôi khi, sinh viên sẽ tranh cãi rằng “Steve Jobs đã không nói chuyện
với khách hàng, ông ấy bao giờ cũng có ý tưởng thay đổi thị trường.” Tôi giải
thích: “Các em KHÔNG PHẢI là Steve Jobs cho nên thôi mơ đi. ĐỪNG lẫn lộn bởi điều
mọi người nói với các em về ông ấy. Ông ấy biết nhiều về khách hàng hơn là các
em biết. Đó là lí do tại sao ông ấy thành công.”
Ngày nay, đào tạo về công ti khởi nghiệp vẫn còn được tiến hành
trong “Môi trường an toàn” như lớp học và xê mi na nơi người học nói về ý tưởng
lớn của họ để thay đổi thị trường. Nhưng trong thực tế, phần lớn các ý tưởng
này đều không làm việc, và nhiều công ti khởi nghiệp đã thất bại. Tôi tin mọi
người có thể tiết kiệm thời gian, tiền bạc, và thất vọng nếu họ hội tụ vào nhận
diện vấn đề thay vì chỉ có ý tưởng. Công ti khởi nghiệp tốt nên là về tìm ra giải
pháp cho nhiều người để làm ra tiền, KHÔNG mơ về ý tưởng tuyệt vời làm thay đổi
thế giới. Với tri thức kĩ thuật, sinh viên công ti khởi nghiệp nên hội tụ vào
việc tự động hoá cái gì đó mà họ thấy trong môi trường của mình vì có nhiều qui
trình thủ công cần được tự động hoá.
Một trăm năm trước đây, Henry Ford đã nhìn vào cách các công ti
làm xe hơi. Ông ấy tự hỏi: “Tại sao làm mỗi xe một lúc vậy? Chúng ta có thể đưa
nhiều xe lên dây chuyền lắp ráp và làm ra chúng nhanh hơn được không?” Ông ấy
đã phát minh ra dây chuyền lắp ráp và trở thành một trong những người giầu nhất
thời đó. Henry Ford đã không ngồi trong lớp học mà đã quan sát mọi thứ xảy ra
quanh ông ấy và cố tìm ra giải pháp tốt hơn.
Nhiều năm trước, một kĩ sư tên là Luther Simjian, đứng xếp hàng
dài ở ngân hàng để rút tiền. Nhân viên ngân hàng rất chậm chạp, và phải mất nửa
giờ để ông ấy lấy được tiền. Ông ấy tự hỏi: “Tại sao mình không tạo ra “máy tự
động trả tiền” để cho mọi người rút được tiền nhanh hơn nhân viên ngân hàng?” Ý
tưởng về có máy tự động thay vì con người đã giúp ông ấy phát minh ra Máy tự động
trả tiền (ATM.)
Steve Jobs đã không phát minh ra điện thoại di động, nhưng khi
ông ấy thấy mọi người mang điện thoại di động, laptop, máy chụp ảnh, thiết bị
nghe MP3, ông ấy hỏi: “Tại sao không tích hợp tất cả chúng vào một thiết bị?
Ông ấy yêu cầu các kĩ sư của mình thêm nhiều chức năng như nghe MP3, máy ảnh và
truy nhập internet vào để tạo ra iPhone. Ngày nay iPhone là điện thoại bán chạy
nhất trên khắp thế giới.
Nếu bạn nhìn quanh, bạn có thể thấy nhiều cơ hội để dùng công
nghệ để tự động hoá các qui trình thủ công để cải tiến hiệu quả và đem lại lợi
nhuận cao hơn. Đừng hội tụ quá nhiều vào việc tạo ra ý tưởng mới mà cố tìm ra
giải pháp cho vấn đề chung; bạn sẽ có cơ hội thành công tốt hơn. Lời khuyên của
tôi: “Bắt đầu giải quyết vấn đề, rồi bạn có thể phát triển công ti khởi nghiệp
với cơ hội thành công tốt hơn.”
-------------------------------------------------------------
Giáo sư John Vu, một người Mỹ gốc Việt, là một nhà khoa học nổi
tiếng nước Mỹ thuộc trong Top 10 những người sáng tạo nhất thế giới. Ông từng
là Phó Chủ tịch của Boeing. Sau khi rời Boeing, GS John Vu hiện là viện trưởng
Viện Công Nghệ Sinh Học ÐH Carnegie Mellon. Ông là dịch giả/tác giả bộ sách
Hành Trình về Phương Ðông, Ðường Mây Qua Xứ Tuyết, Ngọc Sáng Hoa Sen, Trên Ðỉnh
Tuyết Sơn,… và cuốn mới nhất 2016 là Khởi Hành.
-------------------------------------------------------------
—English version—
Solving problem
A Computer Science student wrote to me: “I need your advice on
starting a company. I have taken several start-up classes and learned a lot, I
also had many good ideas, but I still need a second opinion before starting my
company. I want to be successful. Please advise.”
Answer: If you learn a lot in start-up classes, why do you need
to ask for advice? You can start your company based on what you have learned.
Your start-up teacher should be able to help you since you paid a lot of money
for it. However, since you have asked, I would give my opinion about “Your new
ideas.”
As I have written in previous blogs, to start a company,
students should NOT focus on an idea, but on PROBLEMs to solve. Customers PAY
for solutions, NOT ideas. In my startup class, many students come up with new
ideas that they think are good, but I always tell them: “Nobody pays for an
idea. But they will pay for a solution to their problems.” It is easy to think
of a new idea, especially in a classroom, but I do not want you to stay in the
classroom to talk among yourself about wonderful ideas. I want you to go OUT OF
THE CLASSROOM to talk to people and find out about their problems that you can
solve. Start-up is a BUSINESS, and you need customers to make money. The best
way to make money is to make something that customers need and willing to pay a
lot of money for it.”
Sometimes, students would argue that “Steve Jobs did not talk to
customers, he always had ideas to change the market.” I explained: “You are NOT
Steve Jobs so stop dreaming. Do NOT confuse by what people tell you about him.
He knows more about customers problems than you know. That is why he succeeds.”
Today, start-up training is still conducted in a “Safe
environment” such as classroom and seminar where students talk about their
great ideas to change the market. But in reality, most of these ideas did not
work, and many start-ups failed. I believe people could save time, money, and
disappointment if they focus on identifying the problems instead of just having
ideas. A good startup should be about finding solutions for a lot of people to
make money, NOT dreaming about wonderful idea that changes the world. With the
technical knowledge, startup students should focus on automating something that
they see in their environment as there are many manual processes that can be
automated.
A hundred year ago, Henry Ford looked at the way companies built
cars. He wondered: “Why build one car at a time? Can we put many cars on
an assembly line and build them faster?” He invented the assembly lines and
became one of the richest people at that time. Henry Ford did not sit in a
classroom but observed things happened around him and try to find a better
solution.
Seventy years ago, an engineer named Luther Simjian, stand in a
long line in a bank to withdraw money. The bank teller was very slow, and it
took haft an hour for him to get his money. He asked himself: “Why can I create
a “”hole-in-the-wall machine” to let people withdraw money faster than a bank
teller?” The idea of having an automated machine instead of people helped him
to invented the Automated Teller Machine (ATM.)
Steve Jobs did not invent the mobile phone, but when he
saw people carry a mobile phone, a laptop, a camera, an MP3 device, he asked:
“Why not integrate all of them into one? He asked his engineers to added many
functions such as MP3, cameras and internet access to create the iPhone. Today
the iPhone is the best-selling phone all over the world.
If you begin to look around, you may find there are many
opportunities to use technology to automate manual processes to improve
efficiency and bring in higher profits. Do not focus too much on creating new
idea but try to find a solution to the common problem; you will have better
chance to succeed. My advice: “Start solving a problem, then you can develop
your startup with better chance to succeed.”