06/05/2015– Blogs of Prof.
John Vu, Carnegie Mellon University – This article is translated into
Vietnamese by Ngo Trung Viet with the English originals followed.
Một sinh viên viết cho tôi: “Em muốn trở thành nhà doanh nghiệp
và bắt đầu công ti riêng của em thay vì phí hoài thời gian của em ở đại học.
Làm sao em bắt đầu một công ti? Em cần lời khuyên của thầy. Xin thầy giúp.”
Đáp: Khởi nghiệp là cuộc hành trình dài yêu cầu nhiều nỗ lực,
cam kết và quyết tâm. Em không nên quyết định trở thành nhà doanh nghiệp vì em
mệt mỏi với trường; em phải không quyết định trở thành nhà doanh nghiệp bởi vì
em cần việc làm, hay em muốn được giầu. Nhiều sinh viên tin rằng nếu họ
có ý tưởng tốt, họ có thể bắt đầu một công ti và làm ra tiền. Đừng làm giả định
lí tưởng hoá đó! Có ý tưởng chỉ là bắt đầu nhưng không đủ. Em phải tạo ra sản
phẩm tốt dựa trên công nghệ nào đó để giải quyết vấn đề và đáp ứng nhu cầu của
khách hàng.
Vì em không nói cho thầy về giáo dục của em, thầy khó cho em lời
khuyên thích hợp. Em có là sinh viên trong khu vực công nghệ như các lĩnh vực
Khoa học, Công nghệ, Kĩ nghệ và Toán học (STEM) không? Em có đủ đào tạo để nhận
ra mục đích của em không? Em có ý tưởng về công ti khởi nghiệp hay nó là cái gì
đó em vẫn còn đang nghĩ tới? Em lập kế hoạch để giải quyết vấn đề gì? Làm sao
em biết rằng em có thể giải được nó? Có cái gì đó mà em có thể làm tốt hơn bất
kì ai không? Em có kĩ năng nào và em nghĩ em có thể làm được gì? Em cần trả lời
cho những câu hỏi này một cách trung thực, nếu không em sẽ không đi xa được.
Em nghĩ công ti của em sẽ là cái gì trong năm hay mười năm nữa?
Em có một ý tưởng hay vài ý tưởng vào lúc này? Em có lập kế hoạch để bắt đầu một
doanh nghiệp nhỏ với ít người hay lập kế hoạch để tăng trưởng nó lớn hơn? Em có
lập kế hoạch để làm nó bởi bản thân em hay với người nào đó? Bao nhiêu người?
Làm sao em trả lương cho họ? Làm sao em quản lí được công ti riêng của em? Em
có kĩ năng quản lí không? Em có biết cái gì về kế toán hay tài chính không? Làm
sao em theo dõi được tiến bộ? Làm sao em đo được hiệu năng của công ti em? Bản
kế hoạch công ti khởi nghiệp mà không thể được đo sẽ không bao giờ được thực hiện.
Em cần trả lời những câu hỏi này một cách trung thực, nếu không em sẽ không đi
xa được.
Em có khách hàng tiềm năng nào không? Họ có cần điều em muốn làm
không? Em nghĩ em có thể có bao nhiêu khách hàng? Thị trường có đủ lớn không,
và có tăng trưởng đủ nhanh không, để làm cho nó thành cơ hội sinh lời được? Chướng
ngại của em để bắt đầu công ti vào lúc này là gì? Em làm ra bao nhiêu tiền? Một
trong những vấn đề lớn nhất cho mọi nhà doanh nghiệp là thời gian và tiền bạc để
bắt đầu công ti. Em có đủ tiền để bắt đầu công ti mà có thể kéo dài ít nhất vài
tháng tới vài năm không? Tiền đó tới từ đâu? Em vay từ bạn bè hay gia đình? Em
phải cẩn thận vì nếu nó không phải là tiền riêng của em, em phải có trách nhiệm
trả lại nó. Em có biết để vận hành công ti khởi nghiệp của em chi phí hết bao
nhiêu không? Em mong đợi làm ra bao nhiêu tiền trong năm thứ nhất? Khi nào em
nghĩ em sẽ làm ra lợi nhuận? Làm sao em điều chỉnh kế hoạch của em khi em biết
thêm về công ti khởi nghiệp của em? Em cần nghĩ về những câu hỏi này và cố gắng
có câu trả lời, nếu không em sẽ không thành công.
Bắt đầu một công ti không đơn giản như nhiều người nghĩ. Nó là
khó và yêu cầu nhiều đào tạo để thành công. Em phải lập kế hoạch cẩn thận và
quyết tâm thành công. Em không thể để cho tình cảm dẫn em tới ảo tưởng bằng việc
nhảy vào cái gì đó mà em không biết. Bắt đầu một công ti là việc nghiêm chỉnh;
em không thể bắt đầu chỉ với một ước muốn hay ước mơ. Em phải bắt đầu với nền tảng
công nghệ và doanh nghiệp vững chắc vì khởi nghiệp là cuộc hành trình khó khăn
lâu dài. Du hành con đường đó, em phải được chuẩn bị. Lời khuyên của thầy: Hoàn
thành trường trước và học hết sức em có thể, em còn trẻ cho nên em có thể đợi
cho tới khi em sẵn sàng. Đừng vội vàng nhảy vào cái gì đó mà em không biết rõ.
-------------------------------------------------------------
Giáo sư John Vu, một người Mỹ gốc Việt, là một nhà khoa học nổi
tiếng nước Mỹ thuộc trong Top 10 những người sáng tạo nhất thế giới. Ông từng
là Phó Chủ tịch của Boeing. Sau khi rời Boeing, GS John Vu hiện là viện trưởng
Viện Công Nghệ Sinh Học ÐH Carnegie Mellon. Ông là dịch giả/tác giả bộ sách
Hành Trình về Phương Ðông, Ðường Mây Qua Xứ Tuyết, Ngọc Sáng Hoa Sen, Trên Ðỉnh
Tuyết Sơn,… và cuốn mới nhất 2016 là Khởi Hành.
-------------------------------------------------------------
—English version—
Advice to an entrepreneur
A student wrote to me: “I want to become an entrepreneur and
start my own company instead of wasting my time in university. How do I start a
company? I need your advices. Please help.”
Answer: Entrepreneurship is a long journey that requires a lot
of efforts, commitment and determination. You should not decide to become an
entrepreneur because you are tired of school; you should not decide to become
an entrepreneur because you need a job, or you want to be rich. Many
students believe that if they have good idea, they can start a company and
making money. Do not make that idealistic assumption! Having idea is only the
beginning but not enough. You must create a good product based on certain
technology to solve problems and meet the needs of customers.
Since you do not tell me about your education, it is difficult
for me to give you good advice. Are you a student in technology areas such as
Science, Technology, Engineering and Math (STEM) fields? Do you have enough
trainings to realize your goals? Do you have an idea for a startup or it is something
that you are still thinking about? What problem are you planning to solve? How
do you know that you can solve it? Is there something that you can do better
than anyone? What skills do you have and what do you think that you can do? You
need to answer these questions honestly, else you will not go far.
What do you think your company will look like in five to ten
years? Do you have one idea or several ideas at this time? Are you planning to
start a small business with few people or plan to grow it bigger? Are you
planning to do it by yourself or with somebody? How many people? How do you pay
them? How do you manage your own company? Do you have management skills? Do you
know something about accounting or finance? How do you track progress? How do
you measure your company’s performance? Startup plan that cannot be measured
will never be accomplished. You need to answer these questions truthfully, else
you will not go far.
Do you have any potential customers? Do they need what you want
to do? How many customers do you think you could have? Is the market large
enough, and growing fast enough, to make it a profitable opportunity? What are
your obstacles to start a company at this time? How do you make money? One of
the biggest problems for all entrepreneurs is time and money to start the
company. Do you have enough money to start a company that may last at least
several months to a few years? Where are those money come from? Are you
borrowing from friends or family? You must be careful because if it is not your
own money, you must be responsible to pay it back. Do you know how much does it
cost to operate your startup? How much money do you expect to make in the first
year? When do you think you will make a profit? How do you adjust your plan as
you learn more about your startup? You need to think about these questions and
try to have the answers, else you will not succeed.
Starting a company is not simple as many people think. It is
difficult and requires a lot of trainings to be successful. You must plan carefully
and determine to succeed. You cannot let your emotion leads you toward an
illusion by jumping into something that you do not know. Starting a company is
serious business; you cannot start with just a wish or a dream. You must start
with a solid technology and business foundation because entrepreneurship is a
long and difficult journey. To travel that road, you must be prepared. My
advice: Finishing school first and learn as much as you can, you are young so
you can wait until you are ready. Do not hurry into something that you do not
know well.