03/01/2017 – Blogs of Prof. John Vu, Carnegie Mellon University – This
article is translated into Vietnamese by Ngo Trung Viet with the English
originals followed.
Một sinh viên viết: “Em muốn là nhà doanh nghiệp và bắt đầu công
ti của em, em thích lời khuyên của thầy trên Facebook và Blogs nhưng không đồng
ý với thầy về ham muốn làm ra tiền. Nếu tiền không phải là mục đích thì mục
đích là gì? Nếu công ti khởi nghiệp KHÔNG phải là về làm ra tiền thì tại sao bận
tâm? Vì mọi nhà doanh nghiệp thành công đều giầu nếu họ không quan tâm tới tiền
thì sao họ giầu? Xin thầy lời khuyên.”
Đáp: Bạn lẫn lộn mục đích của công ti khởi nghiệp với việc làm
ra tiền. Mục đích của công ti khởi nghiệp KHÔNG BAO GIỜ là về làm ra tiền mà là
tạo ra sản phẩn hay dịch vụ có thể đem tới giá trị mới hay thay đổi cho thị trường
và nếu có thể, đột phá thị trường. Tiền chỉ tới sau khi bạn thành công. Nếu bạn
nhìn vào công ti khởi nghiệp chỉ có mục đích làm ra tiền, phần lớn trong họ đều
thất bại. Khi nhà doanh nghiệp chỉ muốn giầu, họ sẽ hấp dẫn cùng kiểu người muốn
làm ra nhiều tiền. Nếu công ti không làm ra tiền, phần lớn họ sẽ bỏ đi thậm chí
trước khi công ti đủ ổn định. Cho dù họ làm ra tiền, sẽ có biện luận về chia sẻ
lợi nhuận vì mọi người đều tham và muốn nhiều hơn. Một công ti như thế sẽ không
bao giờ thành công, bất kể họ làm gì. Công ti khởi nghiệp là kinh doanh rủi ro
và phần lớn các nhà doanh nghiệp đều MẤT TIỀN chứ không làm ra tiền trong vài
năm đầu tiên. Lời khuyên của tôi là nếu bạn muốn giầu, mua vé xổ số, đừng bắt đầu
công ti.
Nếu bạn đọc sách về những người thành công trong công nghệ,
không ai trong số họ bắt đầu với ham muốn làm ra tiền. Tất cả họ đều có đam mê
xây dựng cái gì đó, tạo ra cái gì đó có giá trị và làm thay đổi thế giới. Chính
đam mê và cam kết của họ dẫn lái họ đạt tới mơ ước của họ. Chính cống hiến và sự
sẵn lòng của họ mới tạo cho họ làm việc chăm chỉ và vượt qua nhiều thất bại trước
khi họ thành công. Mục đích của Steve Jobs là đánh bại IBM bằng máy tính cá
nhân Apple, không phải là người giầu. Mục đích của Bill Gates là kiểm soát kinh
doanh máy tính gia đình bằng phần mềm của nó, không phải là làm ra tiền. Chính
ham muốn của họ để thay đổi mọi thứ cho tốt hơn mới cho phép họ thành công.
Ngày nay có hàng triệu người muốn là ông Jobs và ông Gates, nhưng mọi điều họ
muốn là tiền và danh, mà không phải là đam mê hay cam kết thay đổi mọi thứ. Đó
là lí do tại sao họ không bao giờ thành công.
-------------------------------------------------------------
Giáo sư John Vu, một người Mỹ gốc Việt, là một nhà khoa học nổi
tiếng nước Mỹ thuộc trong Top 10 những người sáng tạo nhất thế giới. Ông từng
là Phó Chủ tịch của Boeing. Sau khi rời Boeing, GS John Vu hiện là viện trưởng
Viện Công Nghệ Sinh Học ÐH Carnegie Mellon. Ông là dịch giả/tác giả bộ sách
Hành Trình về Phương Ðông, Ðường Mây Qua Xứ Tuyết, Ngọc Sáng Hoa Sen, Trên Ðỉnh
Tuyết Sơn,… và cuốn mới nhất 2016 là Khởi Hành.
-------------------------------------------------------------
—English version—
Why startup?
A student wrote: “I want to be an entrepreneur and start my
company, I like your advices on Facebook and Blogs but disagree with you about
the desire to make money. If money is not the goal then what is? If the startup
is NOT about making money then why bother? Since all successful entrepreneurs
are rich if they do not care about money why are they rich? Please advise.
Answer: You confuse the goal of a startup with making money. The
goal of a startup is NEVER about making money but create products or services
that can bring new value or changes to the market and if possible, disrupt it.
Money only comes after you succeed. If you look at startups whose only goal is
to make money, most of them failed. When entrepreneurs only want to be rich,
they will attract the same type of people who want to make a lot of money. If
the company does not make money, most of them leave even before the company is
stable enough. Even if they make money, there will be arguments on the sharing
of profits as people are greedy and want more. A company like that will never
succeed, regardless what they do. The startup is risky business and most
entrepreneurs LOST MONEY not making money in the first few years. My advice is
if you want to be rich, buy a lottery ticket, not starting a company.
If you read books about successful people in technology, none of
them starting with the desire to make money. They all have a passion for
building something, creating something of value and changing the world. It is
their passion and commitment that drive them to achieve their dream. It is
their dedication and willing to work hard and overcome many failures before
they succeed. Steve Jobs ‘goal is to beat IBM with the Apple personal computer,
not being rich. Bill Gates ‘s goal is to control the home computer business by
its software, not making money. It is their desires to change things for the
better that allow them to succeed. Today there are millions of people who want
to be Mr. Jobs and Mr. Gates, but all they want is the money and the fame, but
not the passion or the commitment to change things. That is why they never
succeed.