03/07/2013– Blogs of Prof. John Vu, Carnegie Mellon University –
This article is translated into Vietnamese by Ngo Trung Viet with the English
originals followed.
Hôm qua, một nhóm sinh viên tới gặp tôi. Họ nói: “Chúng em sắp tốt
nghiệp năm nay nhưng chúng em muốn bắt đầu công ti riêng của mình thay vì làm
việc cho ai đó. Chúng em có ý tưởng hay về điều cần làm. Chúng em đã bắt đầu
thiết kế sản phẩm của chúng em. Bố mẹ chúng em đã đồng ý hỗ trợ cho chúng em bắt
đầu công ti. Tuy nhiên, chúng em muốn hỏi lời khuyên của thầy.”
Tôi bảo họ: “Nhiều người trẻ muốn bắt đầu công ti riêng của họ.
Họ tất cả đều có ý tưởng hay và kĩ năng kĩ thuật nhưng doanh nghiệp là nhiều
hơn chỉ ý tưởng và kĩ năng. Để xây dựng công ti thành công, bạn cần biết khách
hàng của bạn sẵn lòng mua sản phẩm gì cho nên điều quan trọng là kiểm điểm lại
các ý tưởng của bạn trong hoàn cảnh doanh nghiệp. Lí do nhiều công ti công nghệ
thất bại là vì không có đủ khách hàng để mua sản phẩm của họ. Phát triển sản phẩm
phần mềm là một điều nhưng xây dựng doanh nghiệp tốt sinh ra thu nhập và lợi
nhuận là khó hơn. Nhiều sinh viên thường lạc quan về thị trường nhưng khi đi tới
việc tạo ra công ti riêng của bạn, bạn cần hiện thực.”
Một sinh viên giải thích: “Nhưng chúng em tin rằng chúng em có ý
tưởng hay có thể biến thành sản phẩm lớn.”
Tôi báo trước cho họ: “Bạn nghĩ rằng bạn có sản phẩm tốt, công
ti khác cũng nghĩ vậy. Bao giờ cũng có cạnh tranh trong kinh doanh. Điều bạn cần
là có chiến lược kinh doanh thúc đẩy cho sản phẩm của bạn. Để làm điều đó, bạn
cần hiểu về cạnh tranh, thị trường, khách hàng, và ưu thế của sản phẩm của bạn.
Bạn cần biết cách vươn tới khách hàng? Làm sao khách hàng tìm thấy bạn? Bạn phải
tạo ra website công ti của bạn, gửi e-mail cho bạn bè và khách hàng, dùng
Facebook hay Twitter để tiếp thị sản phẩm của bạn và in các tờ quảng cáo nữa.”
Một sinh viên khác trả lời: “Chúng em đã có website nhưng gợi ý
của thầy về emails, Facebook và Twitter là tốt. Chúng em sẽ làm điều đó. Còn có
cái gì khác nữa không ạ?”
Tôi bảo anh ta: “Tất nhiên còn nhiều nữa. Điều tiếp mà tổ các bạn
cần là xác định các bạn sẽ bán sản phẩm của mình với giá bao nhiêu. Điều này là
quan trọng vì bạn cần làm phân tích thị trường để đi tới giá đúng. Là một công
ti, bạn phải hình dung ra cách làm ra tiền. Bạn cần biết bao nhiêu khách hàng sẵn
lòng trả tiền cho sản phẩm của bạn và bao nhiêu người trong số họ sẽ mua sản phẩm
của bạn. Bạn cần ước lượng tổng chi phí phát triển sản phẩm của bạn, kể cả
lương của bạn. Để cho công ti của bạn sống được, thu nhập của bạn phải lớn hơn
tổng chi phí. Làm cho khách hàng mua sản phẩm là kĩ năng quan trọng nhất của
nhà doanh nghiệp. Bạn phải hiểu cần lấy cái gì để làm điều đó và đưa vào trong
kế hoạch kinh doanh. Bạn có thể bán sản phẩm của bạn trên internet nhưng bạn
cũng cần người bán hàng để bán nó ở cửa hàng bán lẻ. Trong trường hợp đó, bạn cần
làm cho nó được đặt trong gói để phân phối. Bạn cần giữ thông tin chi tiết về mọi
số bán, thu nhập, chi phí, chi tiêu và mọi thứ khác.”
Một sinh viên giải thích: “Chúng em đã nghĩ về điều đó. Bác của
em làm trong kinh doanh bán lẻ và bác ấy hứa giúp chúng em phân phối sản phẩm của
chúng em cho các cửa hàng khác. Nếu công ti chúng em làm tốt, chúng em có thể
thuê sinh viên tốt nghiệp ở các trường kinh doanh để giúp chúng em nữa.”
Tôi bảo họ: “Bán hàng là không đủ. Bạn cần cung cấp cho khách
hàng hỗ trợ nữa. Bên cạnh việc giúp cho họ dùng sản phẩm của bạn, bạn cần giải
quyết cho các lỗi và trả lời mọi câu hỏi mà khách hàng có. Điều quan trọng là lắng
nghe điều khách hàng nói và tổ hợp các gợi ý của họ và trong việc đưa ra tiếp.
Bạn có thể xem xét việc cung cấp dịch vụ tư vấn để giúp cho khách hàng tích hợp
và bổ sung sản phẩm của bạn vào trong công ti của họ. Nếu sản phẩm của bạn trở
thành cấu phần chính của một doanh nghiệp, bạn cần có hỗ trợ tốt. Nhiều công ti
chỉ quan tâm tới việc làm và bán sản phẩm nhưng thành công tối thượng của doanh
nghiệp tuỳ thuộc vào nó giúp được bao nhiêu cho khách hàng đạt tới mục tiêu của
họ. Khách hàng thoả mãn là “người bán hàng” tốt nhất của bạn bởi vì họ sẽ mua nữa
và khuyên người khác mua nữa. Ngược lại, khách hàng không hài lòng sẽ trở thành
vấn đề lớn nhất cho bạn vì họ có thể ảnh hưởng tới người khác nữa. Tôi đã thấy
nhiều công ti thất bại bởi vì họ đã không chú ý tới khách hàng. Ngày nay phần lớn
các công ti đều vội vàng làm tiền nhanh chóng và không chú ý tới khách hàng. Đó
là sai lầm lớn. Tốt hơn cả là học từ thất bại của họ để tránh phạm cùng sai lầm.
Phải được chuẩn bị để cải tiến sản phẩm của bạn và làm cho nó tốt hơn khi bạn
thu được nhiều kinh nghiệm hơn và khi thị trường thay đổi. Nhớ rằng có lẽ mất
vài tháng để cho doanh nghiệp của bạn làm điều bạn muốn. Kiên nhẫn bạn sẽ làm tốt
hơn với thực tế.”
Tổ đồng ý: “Chúng em đánh giá cao lời khuyên của thầy. Còn cái
gì mà thầy muốn nói cho chúng em nữa không?”
Tôi kết luận: “Có chứ, vẫn có cái gì đó. Là giáo sư của các em,
tôi rất vui mừng là tổ của các bạn đã đi tới phát kiến và biến nó thành sản phẩm.
Các bạn còn trẻ và có tương lai xuất sắc phía trước nhưng các bạn phải luyện tập
thận trọng trọng trong kinh doanh, vì thế giới kinh doanh đầy những bất lương
và bịp bợm. Giữ sự chính trực của bạn vì nó là điều sẽ bảo vệ bạn trong thế giới
thay đổi nhanh chóng này. Giữ tinh thần tốt trong các thành viên tổ và gìn giữ
sự hài hoà của tổ. Đừng bao giờ quên rằng bạn là con trai và con gái của bố mẹ
bạn, cho nên bạn phải làm cái gì đó mà họ sẽ tự hào về bạn. Công bằng và trung
thực với mọi người. Tiền bạc có thể tới và đi nhưng sự chính trực và danh dự là
những điều ở lại với bạn mãi mãi. Bạn cũng là thành viên của xã hội cho nên bạn
phải làm bất kì cái gì bạn có thể làm để là công dân tốt. Tiếp tục học nhiều nhất
có thể được bởi vì mọi sự sẽ thay đổi. Tôi chắc tất cả các bạn sẽ làm tốt.
-------------------------------------------------------------
Giáo sư John Vu, một người Mỹ gốc Việt, là một nhà khoa học nổi
tiếng nước Mỹ thuộc trong Top 10 những người sáng tạo nhất thế giới. Ông từng
là Phó Chủ tịch của Boeing. Sau khi rời Boeing, GS John Vu hiện là viện trưởng
Viện Công Nghệ Sinh Học ÐH Carnegie Mellon. Ông là dịch giả/tác giả bộ sách
Hành Trình về Phương Ðông, Ðường Mây Qua Xứ Tuyết, Ngọc Sáng Hoa Sen, Trên Ðỉnh
Tuyết Sơn,… và cuốn mới nhất 2016 là Khởi Hành.
-------------------------------------------------------------
—English version—
Advices to new company
Yesterday, a group of students came to see me. They said: “We
are graduating this year but we want to start our own company instead of
working for somebody. We have good ideas of what to do. We already started
design our product. Our parents have agreed to support us to start a company.
However, we want to ask your advices.”
I told them: “Many young people want to start their own company.
They all have good ideas and technical skills but a business is more than just
ideas and skills. To build a successful company, you need to know what products
your customers are willing to buy so it is important to review your ideas in a
business context. The reason many technology companies failed because there are
not enough customers to buy their products. Develop software product is one
thing but building a good business that generate revenue and profits is more
difficult. Many students are often optimistic about the market but when it
comes to create your own company, you need to be realistic.”
A student explained: “But we believe that we have a good idea
that could turn into a great product.”
I cautioned them: “You think that you have a good product, so
does other company. There is always competition in the business. What you need
is to have a business strategy that promotes your product. In order to do that,
you need to understand the competition, the market, the customers, and the
advantages of your product. You need to know how to reach your customers? How
do customers find you? You must create your company websites, send e-mails to
friends and customers, using Facebook or twitter to market your product and
print advertising brochures too.”
Another student answered: “We already have a website but your
suggestion on emails, Facebook and Twitter is good. We will do that. Is there
anything else?”
I told him: “Of course, there are more. The next thing that your
team need is to determine how much you will sell your product. This is
important because you need to do market analysis to come up with the right
price. As a company, you must figure out how to make money. You need to know
how much customers is willing to pay for your product and how many of them will
buy your product. You need to estimate your total costs of develop your
product, including your salaries. For your company to survive, your revenue must
be greater than the overall cost. Getting customers to buy a product is the
most important skills of an entrepreneur. You must understand what it takes to
do that and put into a business plan. You may sell your product on the internet
but you also need sale persons to sell it to retail stores. In that case, you
need to have it placed in package for distribution. You need to keep detail
information of all sales, revenues, costs, expenses and everything else.”
A student explained: “We have thought about that. My uncle is in
retail business and he promises to help us distribute our product to other
stores. If our company does well, we may hire graduates in business schools to
help us too.”
I told them: “Selling is not enough. You need to provide
customer support too. Besides helping them to use your product, you need to
deal with defects and answer any questions that your customer has. It is
important to listen to what customers say and incorporate their suggestions
into the next release. You may consider providing consulting services to help
customers integrate and implement your products in their companies. If your
product is becoming a major component of a business, you need to have good
support. Many companies only concern with making and selling product but the
ultimate success of a business depends on how much it helps customers achieve
their objectives. Satisfied customers are your best “sales people” because they
will buy more and recommend other to buy too. On the contrary, unhappy
customers will become your biggest issue as they can influence others too. I
have seen many companies failed because they did not pay attention to
customers. Today most companies are in a hurry to make quick money and do not
pay attention to customers. That is a big mistake. It is better to learn from
their failures to avoid making the same mistake. Be prepared to improve your
product and make it better as you gain more experience and as the market
changes. Remember that it will probably take several months to get your
business to do what you wish. Be patient you will get better with practice.”
The team agreed: “We appreciate your advices. Is there anything
that you want to tell us?”
I concluded: “Yes, there is something. As your professor, I am
very glad that your team has come up with an innovation and turns it into a
product. You are young and have excellent future ahead but you must exercise
caution in your business, for the business world is full of dishonesties and
trickery. Keep your integrity because it is things that will protect you in
this fast changing world. Keep good spirit among team members and preserve the
team harmony. Never forget that you are sons and daughters of your parents so
you must do something that they will be proud of you. Be fair and honest to
everybody. Money can come and goes but integrity and honor are things that stay
with you forever. You are also members of society so you must do whatever you
can to be good citizens. Continue to learn as much as you can because things
will change. I am sure you all will do well.